فتق دیسک، یکی از شایع‌ترین موارد درد گردن، کمر و پا است که به طور سالانه حدود 2 درصد از افراد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این وضعیت، علت اصلی بسیاری از مشکلات دردناک از جمله درد گردن، درد کمر و حتی درد پا (سیاتیک) می‌شود. با این حال، در اکثر موارد، با اقدامات خانگی و درمان مناسب، امکان بهبود این وضعیت وجود دارد.
فتق دیسک می‌تواند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات ایجاد شود، اما عمدتاً بر پایین کمر و گردن تأثیر می‌گذارد. این وضعیت در وسط کمر به صورت نادرتری دیده می‌شود. اگرچه به نظر می‌آید که این مشکل خود به خود بهبود یابد، اما در برخی موارد نیاز به درمان‌های خاص و حتی جراحی دارد.
اهمیت پیشگیری، شناخت علائم اولیه، و مشاوره با پزشک درمانی از اهمیت بالایی برخوردارند. به عنوان یک وضعیت رایج در دستگاه اسکلتی، شناخت اطلاعات کامل و ارائه آگاهی به افراد می‌تواند در پیشگیری و مدیریت بهتر این مشکل موثر باشد
قابل توجه می‌باشد که برای خرید آرنج بند طبی می‌توانید به سایت سیب 115 نیز مراجعه کنید.
فتق دیسک چیست؟
ستون فقرات، ساختاری پیچیده است که از تعدادی مهره (استخوان) تشکیل شده است و وظیفه حمایت از نخبه‌های عصبی را بر عهده دارد. این استخوان‌ها شامل 7 مهره گردنی، 12 مهره توراسیک (سینه‌ای) و 5 مهره لامبار (کمری) هستند، که به استخوان ساکروم و دنبالچه در انتهای آن‌ها می‌پیوندد. دیسک‌های ضربه‌گیر، واقع بین این استخوان‌ها قرار دارند و با جذب ضربات ناشی از فعالیت‌های روزانه، مانند پیاده‌روی و بلند کردن اجسام، از حفاظت استخوان‌ها عهده‌دارند.
هر دیسک دارای دو بخش است؛ بخش نرم ژله‌ای در داخل دیسک و رینگ محکم خارج از آن. آسیب و ضعف دیسک ممکن است باعث بیرون زدن بخش داخلی از دیواره دیسک شود که به آن فتق یا بیرون زدگی دیسک معروف است. این مشکل منجر به درد و ناراحتی می‌شود و در صورت فشار بر ریشه‌های عصبی، ممکن است علائمی نظیر بی حسی و درد در مسیر عصب را ایجاد کند. در موارد شدید، انجام عمل جراحی ممکن است ضروری باشد تا دیسک آسیب دیده برداشته یا ترمیم شود و فرد به بهبودی برسد. به همین دلیل، پیشگیری، شناخت علائم ابتدایی و مشاوره با پزشک اهمیت زیادی در مدیریت این وضعیت دارد
علل فتق دیسک
فتق دیسک می‌تواند در هر نقطه‌ای از ستون فقرات، از گردن تا کمر، ایجاد شود. با این حال، شیوع این مشکل به طور بیشتر در ناحیه‌ی پایین کمر رخ می‌دهد. ستون فقرات، شبکه‌ی حساس از اعصاب و عروق خونی است که فتق دیسک می‌تواند باعث فشار بر روی این اعصاب و عضلات اطراف آن‌ها شود. علائم و نشانه‌های این وضعیت به محل فتق دیسک و فشار آن بر روی اعصاب وابسته خواهند بود. این مشکل معمولاً یک طرف از بدن را درگیر می‌کند و نوع درد در هر فرد متفاوت است. در صورتی که درد شما باعث بی حسی، سوزن سوزن شدن اندام‌ها یا از دست دادن کنترل عضلات شود، توصیه می‌شود که به پزشک مراجعه کنید.
علائم بیرون زدگی دیسک ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- درد و بی حسی که بیشتر یک طرف بدن را درگیر می‌کنند
- درد منتشر شونده به دست‌ها یا پاها
- تشدید درد پس از انجام برخی حرکات یا در ساعات شب
- تشدید درد پس از ایستادن یا نشستن
- درد به هنگام پیاده‌روی‌های کوتاه
- ضعف بی دلیل عضلات
- سوزن سوزن شدن، خواب رفتن یا احساس سوزش در ناحیه‌ی متأثر
ممکن است فتق دیسک برخی از افراد علائم مشخصی ایجاد نکند و تا زمان عکس برداری از ستون فقرات، تشخیص دقیق این مشکل صورت نپذیرد. بنابراین، در صورت تجربه علائم مشابه یا شدیدتر، توصیه می‌شود که به پزشک متخصص مراجعه کنید.
خطرات و تهدیدات فتق دیسک چیست؟
فتق دیسک در صورت عدم درمان و توجه به آن، می‌تواند منجر به آسیب‌های عصبی دائمی شود. در حالات نادر، فتق دیسک می‌تواند سیگنال‌های عصبی در اعصاب دم اسبی پایین کمر را مسدود کرده و بر کنترل روده و مثانه تأثیر گذار باشد.
یکی از عوارض طولانی‌مدت این وضعیت، بی حسی زینی است که در طول آن فرد حس درون ران‌ها، پشت پا و اطراف مقعد خود را از دست می‌دهد.
علائم فتق دیسک ممکن است در مدت زمان بهبود یابند یا تشدید شوند. اگر شما قادر به انجام فعالیت‌های روزمره خود نیستید یا علائم شما بهبود نیافته و یا تشدید شود، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کنید. پیگیری و درمان صحیح در مواجهه با فتق دیسک، از اهمیت بسیاری برخوردار است تا از عواقب طولانی‌مدت و آسیب‌های جدی جلوگیری شود.
بهترین زمان برای مراجعه به پزشک، چه زمانی می‌باشد؟
هرچند ممکن است در موارد ابتدایی بتوانید خودتان فتق دیسک را در خانه درمان کنید، اما در شرایط زیر، لازم است به پزشک متخصص مراجعه کنید:
-
**اختلال در زندگی روزانه و شغل:**
اگر فتق دیسک تأثیر منفی بر زندگی روزانه و شغل شما گذاشته و فعالیت‌های عادی خود را انجام نمی‌دهید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
-
**عدم بهبود علائم پس از 4 تا 6 هفته:**
اگر علائم شما پس از 4 تا 6 هفته درمان در خانه بهبود نیافته و یا حتی تشدید شده‌اند، نیاز به ارزیابی تخصصی دارید.
-
**تشدید علائم:**
در صورت تشدید و شدت بیشتر علائم فتق دیسک، به ویژه اگر با درد حاد و ناگهانی همراه باشد، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
-
**از دست دادن کنترل روده‌ها یا مثانه:**
اگر به هر دلیلی کنترل بر روی روده‌ها یا مثانه را از دست داده‌اید، این موضوع نیاز به ارزیابی و درمان فوری دارد.
-
**احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی یا ضعف در دست و پاها:**
علائم احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی یا ضعف در دست و پاها نشان‌دهنده مشکلات جدی عصبی می‌باشند و نیاز به اقدام فوری دارند.
-
**مشکل در ایستادن یا راه رفتن:**
اگر با مشکلات جدی در ایستادن یا راه رفتن مواجه هستید، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید.
با توجه به این شرایط، تأخیر در مراجعه به پزشک ممکن است عواقب جدی‌تری را به همراه بیاورد.
بیشتر بخوانید : درمان دست درد
بهترین راه برای تشخیص فتق دیسک چه می‌باشد؟
بهترین راه برای تشخیص فتق دیسک مراجعه به پزشک می‌باشد. او با انجام یک معاینه فیزیکی دقیق، منشأ درد شما را تحلیل و تشخیص می‌دهد که اغلب برای تشخیص فتق دیسک کافی است. پزشک به معاینه کمر شما می‌پردازد و از شما می‌خواهد تا به پشت خوابیده و پاهای خود را حرکت دهید. در صورت احساس درد، احتمالاً به فتق دیسک مبتلا هستید. علاوه بر این، موارد زیر نیز ممکن است تحت بررسی قرار گیرند:
-
**رفلکس‌های زانو و مچ پا:**
پزشک ممکن است رفلکس‌های زانو و مچ پا را بررسی کند تا به تشخیص وضعیت سیستم عصبی شما بپردازد.
-
**قدرت پا:**
ارزیابی قدرت عضلات پاها نیز یکی از قسمت‌های مهم معاینه است که ممکن است نشان‌دهنده تأثیر فتق دیسک باشد.
-
**نحوه‌ی راه رفتن بر روی پاشنه و پنجه:**
پزشک ممکن است شیوه‌ی راه رفتن شما را بررسی کرده و نشانه‌هایی از مشکلات در کمر را تحلیل کند.
-
**احساس شما در برابر لمس ظریف و لرزش:**
ارزیابی احساسات شما در برابر لمس ظریف و لرزش نیز به پزشک اطلاعات ارزشمندی در خصوص وضعیت عصبی شما ارائه می‌دهد.
مراجعه به پزشک اهمیت دارد تا تشخیص دقیق گرفته شود و بر اساس آن، بهترین طرح درمانی برای شما تعیین شود.
روش‌های تشخیص فتق دیسک
برخی از روش‌های تشخیص فتق دیسک عبارتند از:
-
**گرافی:**
گرافی ساده نمی‌تواند به صورت مستقیم وجود فتق دیسک را نشان دهد، اما چارچوب کلی ستون فقرات در آن قابل تشخیص است و مشکلاتی مانند شکستگی یا تومور در این روش قابل مشاهده خواهند بود.
-
**میلوگرام:**
در این تست، ماده‌ی کنتراست به داخل مایع نخاعی تزریق می‌شود و تصاویر گرفته می‌شوند تا نقطه‌ی دقیق فشار بر روی نخاع مشخص شود.
-
**سی تی اسکن:**
این روش شامل گرفتن گرافی‌های متعدد با زوایای مختلف است و از آن‌ها برای بازسازی تصاویر نخاع و ساختارهای اطراف آن استفاده می‌شود.
-
**ام آر آی (MRI):**
این اسکن با استفاده از امواج رادیویی و میدان مغناطیسی تصاویر دقیق سه بعدی از نخاع و ساختارهای اطراف آن ایجاد می‌کند. این تصاویر می‌توانند موقعیت دقیق فتق را نشان دهند و اعصاب درگیر را نیز مشخص کنند.
-
**نوار عضله:**
این تست برای بررسی آسیب‌های عصبی استفاده می‌شود و می‌تواند الکتریسیته‌ی ناچیز تولید شده توسط سلول‌های عضلانی را تشخیص دهد.
-
**تست هدایت عصبی:**
این تست همزمان با نوار عضله انجام می‌شود و به وسیله وارد کردن جریان الکتریکی خفیف به عصب و اندازه‌گیری جریان در سر دیگر عصب، سرعت هدایت عصبی را مشخص می‌کند و آسیب‌های عصبی را تشخیص می‌دهد.
درمان فتق دیسک
درمان فتق دیسک ممکن است به صورت محافظه‌کارانه یا با انجام عمل جراحی انجام شود. نوع درمان انتخابی معمولاً به توسعه و شدت فتق دیسک و نیز سطح ناراحتی و اختلالات عصبی مرتبط با آن بستگی دارد. در صورت عدم بهبود با درمان‌های ابتدایی، ممکن است روش‌های پیشرفته‌تر مورد نیاز باشد. پزشک ممکن است یک یا ترکیبی از روش‌های زیر را به شما پیشنهاد دهد:
-
**درمان محافظه‌کارانه:**
- استراحت و اجتناب از فعالیت‌های خطرناک برای کمر، مانند خم شدن یا بلند کردن اشیاء سنگین.
- فیزیوتراپی برای تقویت عضلات پشتی و شکمی و بهبود نحوه‌ی حرکت.
-
**درمان دارویی:**
- مصرف داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) برای کاهش التهاب و درد.
- مصرف مسکن‌ها به صورت موقت برای کنترل درد شدید.
-
**تزریقات:**
- تزریق‌های کورتیکواستروئید به ناحیه‌ی مورد درد برای کاهش التهاب و درد محلی.
-
**جراحی:**
- اگر درمان‌های محافظه‌کارانه و دارویی بهبود ندهند یا شدت فتق دیسک بسیار زیاد باشد، ممکن است نیاز به جراحی دیسکتومی (برداشتن بخش فتق دیسک) باشد.
هر درمانی بر اساس شرایط خاص هر فرد تعیین می‌شود و تصمیم نهایی را پزشک با توجه به تاریخچه پزشکی و معایب فرد می‌گیرد.
درمان بدون جراحی فتق دیسک
درمان اولیه‌ی فتق دیسک معمولاً به صورت محافظه‌کارانه و بدون جراحی انجام می‌شود. پزشک ممکن است بخواهد بیمار به مدت چند هفته فعالیت‌های خود را کاهش دهد، اما استراحت مطلق توصیه نمی‌شود.
در صورتی که درد ناشی از فتق دیسک خفیف تا متوسط باشد، معمولاً از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی برای کاهش التهاب و درد استفاده می‌شود. همچنین، تزریق اپیدورال آستروئید نیز می‌تواند در درمان بخشی از درد مؤثر باشد؛ در این روش، دارو به طور مستقیم در سطح دیسک آسیب دیده تزریق می‌شود با استفاده از سوزن مخصوص تحت نظارت اشعه ایکس.
پزشک ممکن است برنامه‌ی فیزیوتراپی را نیز به شما توصیه کند. فیزیوتراپیست با ارزیابی دقیق و در تناسب با تشخیص پزشک، برنامه‌ای از تکنیک‌ها و تمرینات را برای بهبود علائم فتق دیسک طراحی می‌کند. این برنامه ممکن است شامل تراکشن، ماساژ، سرما و گرما درمانی، اولتراسوند، تحریک الکتریکی عضلات و تمرینات کششی باشد. همچنین، داروهای مسکن و شل کننده عضلانی نیز می‌توانند در انجام فیزیوتراپی کمک کنند.
پیشگیری از فتق دیسک
برای کاهش خطر ابتلا به فتق دیسک، می‌توانید اقدامات پیشگیرانه ای انجام دهید. در این زمینه، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
-
**تکنیک‌های صحیح برای بلند کردن اجسام:**
- کمر خود را خم نکنید و از زانوها برای خم شدن استفاده کنید. کمر را صاف نگه داشته و از عضلات پاها برای تحمل وزن استفاده کنید.
-
**حفظ وزن مناسب:**
- اضافه وزن می‌تواند فشار بیشتری بر روی ستون فقرات ایجاد کند. حفظ وزن مناسب با تغذیه سالم و فعالیت‌های ورزشی کمک می‌کند.
-
**تمرین حالت مناسب بدن:**
- حالت مناسب بدن به هنگام راه رفتن، نشستن، ایستادن و خوابیدن مهم است. این کار با کاهش فشار بر روی ستون فقرات، می‌تواند در پیشگیری از فتق دیسک موثر باشد.
-
**تمرینات کششی:**
- اگر برای مدت طولانی نشسته‌اید، تمرینات کششی برای استراحت عضلات و افزایش انعطاف پذیری بسیار مفید خواهند بود.
-
**کفش پاشنه بلند نپوشید:**
- استفاده از کفش‌های پاشنه بلند ممکن است ستون فقرات را از حالت تعادل خارج کند. انتخاب کفش‌های مناسب با کمال دقت مهم است.
-
**ورزش منظم:**
- انجام تمریناتی که عضلات کمر و شکم را تقویت می‌کنند، به عنوان یک روش پیشگیری موثر در برابر فتق دیسک است.
-
**ترک سیگار:**
- سیگار کشیدن باعث تضعیف دیسک‌ها و افزایش خطر پارگی آن‌ها می‌شود. ترک سیگار می‌تواند به پیشگیری از فتق دیسک کمک کند.
برای اطلاعات بیشتر در مورد درمان دیسک کمر می‌توانید به سایت دکتر دلشاد مراجعه نمایید.
- ۰ ۰
- ۰ نظر